Hindistan’ın Bangalore şehrinde 06-09 Şubat 2020 tarihlerinde 14.sü gerçekleştirilen Stona 2020’ye Türk doğal taş sektöründen 35 firma katıldı. Jaipur/ Stone Mart ile dönüşümlü olarak iki yılda bir organize edilen fuara 2018 yılında Türkiye’den 76 firma katılmıştı.
Hindistan’ın Bangalore şehrinde iki yılda bir düzenlenen Stona Fuarı’ndayız… Fuara adım attığımızda hol girişlerinde bizi öncelikle uyarı levhası karşılıyor: “Lütfen tokalaşmayın!” Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan Korona Virüs tehlikesi nedeniyle fuar yönetimi, fuarın belli bölgelerine kişilerin sağlığını tehlikeye atmamaları için uyarı içerikli levhalar asmış ve Çinli katılımcıları da fuara kabul etmemişti. Çinlilerin fuarda olmaması fuarı çok fazla olumsuz yönde etkilemese de Korona Virüs salgını endişesi nedeniyle Avrupalı ziyaretçilerde görülen azalma dikkat çekmişti. Şunu da belirtmeliyiz ki fuarın organize edildiği günlerde ölümcül Korona Virüs henüz tüm dünyaya yayılmamış, Marble, Coverings gibi sektörün önem verdiği fuarlar ertelenmemiş, dünya ekonomisinde taşlar henüz yerinden oynamamıştı…Ancak yine de herkesin neredeyse tek konuştuğu konu, Çin’de ortaya çıkan Korona Virüs ve Çin ticaretinin akibetinin ne olacağı idi. Ve firmalardan belki de en fazla duyduğumuz cümle şuydu: “Sektör olarak en büyük hatamız, tek pazara odaklanmak.”
Katılım düştü
TG Expo Uluslararası Fuarcılık’ın Milli Katılım organizatörlüğünde gerçekleştirilen Stona 2020 Fuarı’na Çinlilerin alınmaması nedeniyle Hindistan dışında tek milli katılım sağlayan ülke, Türkiye oldu. Fuar bir önceki yıla göre Türk katılımcı sayısında ciddi bir düşüş yaşadı. 2018 yılında Stona Fuarı’na Türkiye’den 76 firma katılmıştı. Bu firmalardan sadece 7’si tekrar fuara katıldılar. Toplam da ise fuara 35 Türk firması katıldı. Fuarda stant açan Türk firmalarının çoğu ilk defa Bangalore ya da Hindistan’daki bir fuara katıldıklarını söylediler.
Granit bölgesi
Uluslararası pazara açılma anlamında sektörün önemli fuarları arasında yer alan Stona Fuarı gerçekleştirildiği bölge itibariyle granitçilerin ağırlıklı olduğu bir alan. Firmalar mermerin çok fazla bilinmediği, yeni yeni tanınmaya başlandığı Bangalore kentinde düzenlenen Stona ile Jaipur’da düzenlenen Stone Mart fuarını kıyaslandıklarında, Jaipur fuarının potansiyelinin daha yüksek olduğunu söylediler.
Fuarda stant açan ülkeler
Toplam 4 holde gerçekleştirilen fuara 409 firma katıldı. Hindistan’ın 359 firma ile katılım gerçekleştirdiği fuara İtalya 7, İran 3, İspanya 2, Ukrayna 1, Uman 1, Polonya 1 firma ile katıldı. Türkiye ise Hindistan’dan sonra 35 firma ile en yüksek katılım gerçekleştiren ülke oldu. Çinli 13 firma ise virüs tehlikesi nedeniyle yerleri ayrılmış olmasına rağmen fuara katılamadılar.
Daha profesyonel
Fuar organizatörünün bu yıl daha profesyonel bir iş çıkardığını söylemeliyiz. Bir önceki fuarda hazırlıklar zamanında tamamlanamamıştı. Fuarın ilk günü öğleden sonra bile hala yerlerde molozlar vardı. Bir çok firma fuar açılmış olmasına rağmen stantları görevliler tarafından yetiştirilemediği için kendileri tamamlamaya çalışmıştı. Bu yıl ise firmalar fuara geldiğinde stantları hazır vaziyetteydi. Virüs nedeniyle TG Expo tarafından Türk firmalarına maske dağıtılması ise takdir topladı.
Güvenlik görevlileri ile tartışma yaşandı
Stantta sigara içiliyor gerekçesi ile Hintli görevliler tarafından bazı Türk firmalarının elektrikleri kesildi. Hintli görevlinin firmalara yüksek sesle tepki göstermesi ise tansiyonu iyice yükseltti. Müşterileriyle görüşme esnasında yaşanan elektrik kesintisine tepki gösteren firmalardan Turkish Marble ise, “Birkaç kere elektriğimizi kestiler. Bizim gibi aynı durumu yaşayan bazı Türk firmaları da oldu. Maddi yaptırımı neyse bedelini ödemeye razıyız. Böyle bir organizasyonda elektriğin kesilmesi ancak 3. Dünya ülkelerinde olur” dedi.
Taş Dünyası’nın etkin dağıtımı
Turkish Stone World Dergisi olarak, doğru anlarda hedef kitlenizle sizi buluşturmak, marka serüveninizi anlatmanıza yardımcı olmak adına var gücümüzle çalışıyoruz. Her yıl olduğu gibi bu yıl da Hindistan Fuarı’nda sizlerle birlikteydik. Hindistan Fuarı için hazırlanan dergimizi hem kendi ekibimiz hem de TG Expo tarafından tüm katılımcı ve ziyaretçilere etkin bir şekilde dağıttık. Yaptığımız yoğun görüşmelerle fuarın, sektörün nabzını tuttuk.
Erey Mermer Erhan Eyigün
Bangalore’da düzenlenen fuara ilk defa katıldık. 2017 yılında da Jaipur’a katılmıştık; fakat ziyaretçi olarak Hindistan Fuarlarını takip ediyoruz. Jaipur’a göre Bangalore düşük potansiyelliydi. Fuarda çok farklı pazarlar yoktu. Hintilerin dışında İtalyanlar vardı. Yeni anlaşma yaptığımız firmalar oldu. Fuardan sonra işler nasıl olacak ona bakacağız. Burası granit bölgesi olduğu için beje daha alışamamışlar, yeni yeni alışmaya çalışıyorlar. Sektör olarak en büyük hatamız tek pazara odaklanmak. Biz firma olarak Pazar yelpazemizi hep geniş tuttuk. Sektör olarak fiyatları da kendi içimizde çok kırıyoruz. Taşı, gerçek değerinin çok altına düşürüyoruz. Taşın değerini korumamız gerekiyor. Yeniliklere, teknolojiye ayak uydurmamız gerekiyor yoksa her zaman kaybeden biz oluruz. Her krizin bir avantaja çevirilebileceğini de unutmayalım. Şu an en büyük Pazar Çin’de yaşanan bir sıkıntı var. Avrupalı Çin’den ebatlı malzeme çekiyordu. Avrupalı buradan geri kalacak. Avrupa Türkiye’ye konum olarak yakın. Türkiye’deki fabrikalar ebatlı konusunda Avrupa’ya daha çok malzeme verebilir. Bu avantaj olabilir. Çin’de yaşanan daralmadan sonra Hindistan pazarında da bir hareketlilik bekleniyor. Hindistan bundan 10 yıl sonra Çin’i geçebilir. 2017’de Jaipur Fuarı’na geldiğimizde inşaat alanı pek fazla hareketli değildi. Bangalore’da ise kentsel bir dönüşüm var. 30-40 katlı binalar yapılıyor. Çin’in 2000’li yıllarda yaptığı hamleleri şu an Hindistan yapıyor. Aç gözlüğümüzü bir kenara bırakmamız gerekiyor. Ekonomik olarak zor durumdayız. Umarım bunu aşabiliriz. Hayaller peşinden koşmayalım ayağımızı yorganımıza göre uzatalım.
Mabella Metin Düzer
Corona Virüs salgınından dolayı beklentimiz düşüktü. Biz bize oluruz diye düşünüyorduk. Ancak fuar bizim için iyi geçti. Hintilerden aldığımız bilgiye göre fuar bekledikleri kadar kalabalık değilmiş. Standımızı ziyaret eden müşteriler oldu. Bunu sevindirici bir durum olarak görüyoruz. Dönüşler de iyi olur diye düşünüyoruz. Hintliler dışında Uman, Dubai, Arap Yarımadası ve Mauritius’tan gelenler oldu. Firmamızı önceden tanıyan Türkler ve Hintli eski müşterilerimizden de stantımızı ziyaret edenler oldu.
Marble Time Murat Karadağ
Şahıs olarak sekizinci Hindistan fuarım ama Marble Time olarak ilk defa katılıyoruz. Fuardaki müşterilerin çoğunu tanıyoruz. Yeni müşteri bir iki tane vardı. Firmamız açısından görüşmelerimiz iyi geçti ancak yılın ilk fuarı olan Hindistan ile yıla sönük bir başlangıç yapıldığını söyleyebilirim. Çünkü herkesin aklı Çin’deki olaylarda. Hindistan’da bile Çin bizi nasıl etkiler, ticaret ne olacak, virüsün durumu gibi konuları konuşuyoruz. Çinlilerin fuara alınmaması ve Corona Virüs salgını ziyaretçi sayısını da etkilemiş olabilir. Çin sonuçta geldiği yere kalabalık geliyor. Bangalore biraz daha granit ağırlıklı bir yer. Mermer daha yeni yeni tanınıyor. Fuar, daha fazlası olmazdı zaten. Ayrıca Hindistan zor bir pazar. Hint hükümeti fazla vergi aldığı için Hintli müşteriler taş alırken daha ince eleyip sık dokuyorlar. Alımları da az. Çin gibi yüklü tonajlarla mal almıyorlar. Sektör olarak öz eleştiri yapmamız gerekiyor. Fazla üretim yaptık, piyasayı boğduk, fiyat tutarsızlığımız var, rekabet çok fazla. Fiyat kırarak müşterinin karşısında birbirimizi küçük düşürüyoruz. İki sene önceki Bangalore Fuarı’nda Türk stantlarında sıkıntılar vardı. Stantlar yetiştirilememişti. Bu sene ise fuara geldiğimizde stantlarımız hazırdı. Hatta Tg Expo Corona Virüs salgınından dolayı tedbir amaçlı bizlere maske dağıttı. Bizimle çok ilgilendiler.
SDR Mermer Abdullah Karaca
Hindistan Fuarına ilk defa katılıyoruz. Hintilerin, Çinlilere alternatif olabileceği üzerinde bir düşüncemiz var. Hintilere biraz daha kıymetli fiyata taş satabiliyoruz. Bu bizim için önemli bir etken. Çin’den sonraki en büyük nüfus burada. Yapılaşma da burada. O yüzden Hint pazarını önemsiyoruz. Ancak Hintli firmalarla çalışmak zor. Çinlilerle satış yaptığımız gibi doğrudan ilerleyemiyoruz. Çok pazarlıkçılar. Satılmış ürüne bile pazarlık yapıyorlar. Ama Hindistan piyasasında var olmak lazım. Gönül isterdi ki fuarda daha fazla firma olsun. Umarız her şey iyi olur. Çok fazla Hintli firma ile görüştük. Hepsi fuardan sonra ocağımızı ziyaret edeceğini söyledi. Hepsi volümlü çalışmak istiyor. Sadece bloklu değil, ebatlı malzeme konusunda da siparişler geldi. Ama Hintlileri az çok tanıdığımız için genelde ticaret konuşurken çok üstten konuşurlar fakat gerçek ticarete dönüştürme oranında çok düşükler. Biz de bunların içerisinden gerçek alıcı yakalayabilir miyiz onu hesap ederek geldik. Fuardan genel anlamda memnunuz, hareketli geçiyor. Hintli, Endonezyalı ve Amerika’da deposu olan Hindistan’da mal toplayan bir kaç firma geldi. Ziyaretçilerin yüzde 95’i Hintli. Pahalı bir fuar. Fiyatlar konusunda memnun değiliz. Kesinlikle bir iyileştirilme yapılması gerekiyor.
Turkish Marble Halil KılıçArslan
Daha önce bir kez Jaipur Fuarı’na katılmıştık. Bangalore Fuarı’na da ilk defa katılıyoruz. Jaipur’a ilk defa katılmamıza rağmen çok iyi bir potansiyel yakalamıştık. Fuardan sonra da çok iyi işler yaptık. Ama burada Jaipur’da yaptığımız işin yarısı bile yok. Bizimle alışveriş yapan birçok müşterimiz bu fuara gelmedi. Son iki üç sene öncesine kadar sektörün yüzde 80’i Çin ağırlıklıydı. Ekonomik daralma, Çin’deki salgın hastalığın baş göstermesi Hindistan satışlarını daha da arttırır diye düşünüyordum. Tahmin ettiğimiz gibi olmadı. Bangladeşli bir müşterimiz buradaydı. Onun dışında ise sadece Hintli müşteriler ağırlıktaydı.
Borasu Mermer Kartal Altıner
İlk kez Hindistan Fuarı’na katıldık. Ziyaretçilerin görsel hafızalarında yer etmek için fuara geldik. Duyduklarımıza göre Jaipur Fuarı daha iyiymiş. Bangalore’da dördüncü holden başka hiçbir holde mermer satan firma görmedim. Fuar granitçi dolu. İlgili ziyaretçi azdı. Orta derecede bir fuar. Hintli ziyaretçiler ağırlıktaydı ama daha çok Bangalore bölgesindeki Hintliler fuardaydı. Jaipur’dan gelen ziyaretçi hiç görmedim. Tg Expo’daki arkadaşların ilgi alakası çok iyiydi. Konaklama için ayarlanan otelin fuara uzak olması bir dezavantaj. Otelden fuar alanına ulaşmamız bir saat sürüyor. Bu konuya dikkat edilirse daha sağlıklı olur.
Modülmer Tamer Öztürk
Hindistan Fuarı’na ilk defa katıldık. Hindistan’da bir potansiyel olduğunu düşünüp şansımızı deneyelim dedik. Burayı tercih etmemizde Çin’deki daralmanın etkisi elbette oldu. Verimli görüşmeler gerçekleştirdik. İş bağlantıları yaptık. Hintli ziyaretçilerin dışında Dubai’den ziyaret edenler de oldu. Ziyaretçi oranı yüksek ama hepsi alıcı değil. İçinden gerçek alıcıyı seçmeniz gerekiyor.
Sude Demirel Ümran Barbaros
Firma olarak Hindistan pazarına satışımız var. O yüzden bu fuara katılmaya karar verdik. Ziyaretçi bakımından çok yoğun bir fuar değildi. Ancak diğer stantlara göre bizim standımız çok daha fazla müşteri çekti. Ocağımızın yeni olmasından da kaynaklı bir durum olabilir. Verimli görüşmelerimiz oldu. Bunlar fuar sonrası netlik kazanacak. Bizim için iyi bir tanıtım olduğunu düşünüyoruz. Hintli ziyaretçilerin dışında Koreli de vardı.
İmsa Mermer Ahmet Tekin
Hindistan’da düzenlenen bir fuara daha önce katılmamıştık. Katılma noktasında başta tereddütümüz vardı. Hindistan pazarı Çin kadar tonajlı alan bir pazar değil. Ancak Çin’den sonraki en büyük blok pazarı olması ve özellikle 2019’un son dönemlerinde Hindistan’da da bir kaç projeye taş vermeye başlamamızdan cesaret alarak bu fuara katılmaya karar verdik. Müşteri portföyümüzün arttırılması noktasında çok faydasını gördük. Nokta atışı olarak ciddi firmalarla da görüşmelerimiz oldu. Corona Virüsü nedeni ile Çin firmalarının fuara alınmamış olması bizim satışımızı çok etkilemez diye düşünüyorum. Daha önceden fuara katılan arkadaşlarla konuştuk. Onların da verdiği bilgiye göre genelde Çin ülkeleri de buraya ürün satmak için geliyorlarmış. Biz de ürün satmak için geliyoruz. Hatta belki bir nebze de olsa Çinli firmalarının fuarda olmaması, Türk firmaları için bir avantaj da olabilir. Temennimiz bu tür hastalıkların biran evvel kontrol altına alınması. Bazı firmalar Hindistanlı yerel firmadan stant fiyatı almışlar. Bizim ödediğimiz bedelin neredeyse dörtte biri kadar düşük olduğunu söylediler. Büyük bir fiyat farkı var. Fuarlara katılırken stanttan, ulaşım ve konaklamaya kadar büyük bedellerin ödenmesi ülkemiz ihracatı, taşların tanıtımı açısından olumsuz bir durum. Elbette fuar organizasyonunu yapan firmaların da kazanması gerekiyor. Umarım en kısa zamanda bu konu çözülerek, daha uygun şartlarda Türk taşlarının tanıtılması için olanak sağlanır.
HP Mermer Cihangir Azizoğlu
Bangalore’da düzenlenen fuara ilk defa katıldık. Jaipur ziyaretçi açısıdan daha yoğun bir fuardı. Corona Virüs salgınının ziyaretçi sayısını etkilediğini düşünüyorum. Fuarda Çinlilerin olmaması, başka ülkelerden gelecek ziyaretçileri de azaltmış olabilir. Çin, mermer sektöründe önemli bir aktör. Onların gelmediği bir fuar, yarım olur. Boş geçen bir fuardı. Fiyatlar da çok yüksek. Duyumlarıma göre İtalyanlar bizim altıda birimiz kadar fiyat ödeyerek fuara katılıyormuş. Arada muazzam bir fark var. Böyle bir durumda biz nasıl rekabet edebiliriz? Bunun bir kısmı fuar idaresinden bir kısmı da bizim organizatörlerden kaynaklı. Sanırım artık fuarlara gitmemeye başlayacağız. Aslında fuarların eski etkisinin olmadığının farkındayız. Bundan yaklaşık 10 yıl önce yılda 6-7 fuara katılırdık. Zamanla fuar sayımızı düşürdük. Daha çok ülke ziyaretleri ile müşterilerimizle bireysel görüşmeler yapıyoruz. Çok daha etkili oluyor.
Özmersan Kürşat Demir
İlk defa Hindistan Fuarına katılıyoruz. Türkiye’de ki ocaklarımız Hindistan’a da hitap ettiği için, yeni bir pazar bulabilir miyiz amacı ile geldik. Ama katılım ücretleri çok pahalı. Fuarın, Türk hollerini desteklemesi gerekiyor. Çok gerilerde kalan bir yer. Ziyaretçi anlamında beklediğimiz talebi göremedik. Bursa Blok Fuarı’na katıldığımızda bize daha fazla Hintli geliyordu. Öyle olunca Hindistan’da iyi bir pazarımız olacağını düşündük. Burada ziyaretçi yok denecek kadar az.
DN Mermer Ergün Gök
Geçen sene Jaipur’a, bu yıl da Bangalore Fuarı’na katıldık. Hindistan Fuarı için de bunun yeterli olacağını düşünüyorum. Hintiler dışında Kore, Bangladesh’ten stantımız ziyaret edenler oldu. Daha önce iletişim halinde olduğumuz müşteriler ile görüştük. Xiamen Fuarı ertelenince ve yapılıp yapılamayacağı da net değilken, oraya gitmeyi düşünen alıcılar bu fuara gelir diye ummuştum. Endonezya, Singapur, Kore gibi o çevre ülkelerden Hindistan Fuarı’na daha çok gelen olur diye düşünmüştüm. Ama olmadı. Onların olmaması fuarı etkiledi. Bulunduğumuz holün yarısı Çinlilere aitti. Çinliler fuara gelmeyince Türk firmaları olarak sanki en arkada kalmışız gibi olduk. Türklerin konumu açısından iyi olmadı. Fuara geldiğimizde ise stantımız hazır vaziyetteydi. Çok memnun kaldık.
Adaçal Mermer İsmail Cem Uzunkaya
Hindistan Fuarı’na ilk defa katılıyoruz. Hint pazarına az da olsa satışımız var. Pazar payımızı genişletmek için katıldık. Fuarın daha hareketli olmasını bekliyorduk. Sadece Hintiler standımızı ziyaret ettiler. Bu sene yeni bir ocak yatırımımız olacak. O taş ile birlikte gelecek sene Jaipur’da olacağımızı düşünüyorum. Stant fiyatlarının çok yüksek olduğu söyleniyor. Devlet desteği ile birlikte normal sayılabilir. O biraz durumu tolere ediyor.
Fuara katılan Türk firmaları
Adaçal
Adalya
Borasu Madencilik
Çalışkanerler
Çiçekmersan
Dante Mermer
Dn Mermer
Doğan İş Makineleri
Dünya Taş
FNS Mermer
Hitit Doğaltaş
HP Mermer
İmsa Mermer
Lida Mermer
Mabella Marble
Makro Mermer
Marble Time
Medmar Mermer
Modülmer
Özmersan Mermer
SDR Madencilik
Sirmersan Marble
Sude Demirel Marble
Şayakçı Natural Taş
Texport Doğaltaş
Timemar Mining
Turkish Marble Group Mermer
Faber Mermercilik
Erey Marble
NSPC Mermer
Marmor Madencilik
Zimek Makine
Kren Vinç Makina
Reel Yüzey Tasarım
TG Expo Fuarcılık