Doğal taş sektöründe yeni bir teknoloji olan Multiwire Çoklu Tel Kesim Makinesi’nin geliştiricisi KARAN Makine’nin Genel Müdürü Mustafa Karan, ürünün avantajları, teknik özellikleri, kurulum ve işlem kolaylığı, eleman sıkıntısı çözümü ve yeni siparişleri hakkında sorularımızı yanıtladı.
Firmanız kaç yılında nerede kuruldu?
09.01.1971 yılında Bursa’da kuruldu.
Fabrikanız nerede ve ne kadar bir alana kuruldu?
İlk kuruluşu Bursa’da Enver Karan tarafından küçük bir atölye olarak kurulan işletmemiz 1981 yılında organize sanayi bölgesine taşınmış olup şu an 5500 m2 kapalı alana sahiptir.
Yeni ürününüz Multiwire Çoklu Tel Kesim Makinesi’ni kısaca tanıtır mısınız?
Doğal taş üretiminde ebatlı strip kesiminde kullanılan ST ve plaka kesiminde kullanılan Katrak makinelerinden sonra son 15-20 yıldır özellikle granit tesisleri için geliştirilen elmaslı kesici tellerin kullanıldığı Multi Wire olarak adlandırılan çok telli plaka kesme makineleri de hızlı bir şekilde doğal taş üretimine dahil olmuştur. KARAN makine olarak sektörün ülkemizde de hızlı bir şekilde bu yeni teknolojiye doğru yöneleceğini gördük ve bu doğrultuda üretim çalışmalarına hız verdik. Çok telli kesme makineleri sayesinde sadece doğal taş bloklarından değil, ST makinelerinde ebatlı ürün elde edilebilen molozlardan da plaka üretmek mümkün olmaktadır.
Geliştirdiğimiz çok telli makinelerimizin en kritik özelliği, kesimde kullanılan polimer kaplı elmaslı kesici tellerin en verimli şekilde çalışmasını sağlayacak teknolojilere sahip olmasıdır. Esas olarak kesim hızının yüksek olması, kesici telin kalitesine bağlı olsa da, telin verimli ve güvenlikli çalışması için makinemizin tasarımı ve kalitesine de bağlıdır. Bu sebeple konumuza çok iyi çalıştık ve uzun yıllardır bu teknodloji ile ilgili uluslararası çalışmaları ve çok ciddi Ar-Ge harcamaları olan HRK elmaslı kesicilerinin üreticisi HARTEK firmasından da kesici tellerin çalışma parametreleri ve karşılaşılacak sıkıntıların önlenmesi ile ilgili çok önemli destekler aldık.
Multiwire Çoklu Tel Kesim Makinesi için geliştirdiğiniz teknik özellikler hakkında bilgi verebilir misiniz?
Telle kesim teknolojisinde makine üreticisi olarak, tellerin kopma direncini arttırmak için telin daha az kıvrılarak dönmesini sağlayan üçgen model sistemi ile çalışan makineleri ürettik. Bu sistem, diğer modellere göre telin yorulma kaynaklı erken kopmalarını önlemektedir. Mevcut teller, volanlar üzerinden dönüş hareketini yaparken gözle görülemeyecek boyutta moleküler anlamda kırılmalar yapmaktadır. Hareket, gün içerisinde yüz binlerce kez olmaktadır. Görülemeyen kılcal çatlaklar bir süre sonra mukavemeti taşımaz hale gelerek kopma yapmaktadır. Bu nedenle eski sistem 4 adet volan arasında çalışırken, yeni sistem 3 volan arasında çalışmakta ve kırılma minimize edilmektedir. Yaptığımız araştırmalar ve test çalışmaları bu teoriyi desteklemiş, dolayısıyla da bizi üçgen model üretme yönünde hareketlendirmiştir.
Öncelikle ilk makinemizi 5 tel, 10 cm aralık ile dizilebilen kalın taşların kesimine uygun halde dizayn ettik. Şimdi ise 2 cm kesebilen 36 tel modelini ürettik. 5.3 mm ve 6.3 mm kalınlıkta tel kullanabilmektedir. Makineyi fabrikamızın bahçesinde uygun çalışma koşullarını oluşturarak 6 aylık deneme ve test çalışmasına tabi tuttuk. Bu zaman zarfında ortaya çıkan sistem kontrol eksiklikleri ve mekanik eksiklikleri tespit ederek gerekli dönüşümleri yaptık. Her dönüşümümüzü tekrar çalışma testlerine tabi tuttuk. Farklı bölgelerden mermer ve granit blokları getirerek değişik yöre koşullarındaki granit ve mermer blokları agresif kesim denemelerine tabi tuttuk.
Çıkan yüzey kalitesi, kamburluk testleri, ölçü hassasiyeti kontrolleri ve kesim tellerini test ettik. Makinemizin en önemli özelliği, tellerin tahriki esnasında her birinin bağımsız çalışması ve yine bağımsız gerilmesidir. Çok hassas bir şekilde dijital ortamda gerginlikler kontrol edilmekte, çalışma esnasında ortaya çıkan gerilim farklılıklarını hissederek sistem kendini buna göre pozisyonlamaktadır.
Bu ürününüzün kullanıcılar açısından avantajları nelerdir?
Müşterilerimiz için en önemli avantaj, üretim hızı (birim zamanda daha çok üretim yaparak metrekare bazına tekabül eden genel giderlerin düşürülmesi), aynı makine ile değişik sertliklerdeki taşın kesilebilmesi (mermer, traverten, bazalt, granit, gabro vb.), elektrik tasarrufu, darbesiz çalışma nedeniyle katrak, st gibi makinelerde kesilemeyecek çatlaklıktaki taşların kesilerek ekonomiye kazandırılabilmesi, ürünün epoksi ihtiyacının azaltılması, çıkan ölçü hassasiyeti ve yüzey kalitesi nedeniyle cila makinelerinin kapasitesini arttırması ve tabii ki işçilik maliyetlerinin aşağı çekilmesidir. Hiç şüphesiz bu saydığımız maddeler sektörümüzdeki her firmanın önündeki maliyet tablolarında ciddi giderler sınıfındadır. Bu sayede toplam üretim maliyetleri ciddi şekilde azalmaktadır.
Makine ile müşterilerinize ne gibi teknolojik çözümler sunuyorsunuz?
Temel çözümümüz zaten üstte sayıldı ancak önemli bir artısı, sistemin kendisini otomatik kontrol etmesi nedeniyle olabilecek personel hatalarını minimize etmesidir.
Multiwire Çoklu Tel Kesim Makinesi’nin kurulum ve işlem kolaylığı hakkında kısaca bilgi verebilir misiniz?
Multiwire makinelerinin temel ayrıcalıklarından bir tanesi de mevcut kullanılan alt yapı ve temel giderlerinin çok daha uygun maliyetlere çıkmasıdır. Montaj süreleri katrak makinesine göre daha kısa sürmekte, özellikle ölçü değişimleri hızlı ve personel hatasını minimize eden sisteme sahip olmasıdır. Katrak ortalama 230 m3 beton ve 20 ton civarı inşaat demirine ihtiyaç duyarken Çoklu Tel Kesme makinasında 50 m3 beton, 5 ton demir kullanılmaktadır. Darbeli çalışmaması sebebiyle çevresinde bulunan makinelerin zamanla temeline ve terazi hassasiyetine zarar vermemektedir.
Makineniz eleman sıkıntısı çeken firmalar için ne gibi artılar sunuyor? Yazımızda bahsettiğimiz gibi daha az personel ile daha yüksek miktarda üretim. Örneğin 1 personel bu tarz 4 makineyi çok rahat bir şekilde aynı anda kontrol edebilmektedir. Aslında temel unsur makinenin kendini kontrol etmesi ve çalışan arkadaşlarımıza çok fazla iş bırakmamasıdır.
İlk satışınızı Altıntaş Mermer’e yaptınız. Daha sonrasında yeni siparişleriniz oldu mu?
Halen FSM Mermer Marmara adasında çalışmakta olan ilk makinemiz 5 telli (max. 100 mm ara ile) olup Natural Granit Bergama fabrikasında da 10 telli (max. 100 mm ara ile) 2 adet yan yana çalışmaktadır.