“Sofraya yeni oturduk, henüz salata yiyoruz!..”

Çin'in dev firması DongSheng Stone Industrial Inc.'nin Genel Müdür Yardımcısı Valin Wang:

 

 

“Sofraya yeni oturduk, henüz salata yiyoruz!..”

 

DongSheng Stone Industrial Inc. Çin Doğal taş Endüstrisinin en büyüklerinden birisi. Türkiye'den alım yapan firmaların içinde çok özel bir yeri var. Çünkü Çin ile Türkiye arasındaki doğal taş ticaretini başlatan firma denebilir rahatlıkla. Firmaya adını veren Dong Sheng'in en büyük yardımcısı, şirketin iki numarası genç Valin Wang. Samimi davranışları ile Türk mermercilerinin kalbinde taht kurmuş Valin ile Çin Doğal taş sektörünün son durumunu ve geleceğini konuştuk…

 

Röportaj: Ersin BOZKURT

İki yıl önce Çin'e blok satışımız tek başına tüm ülkelere yaptığımız ihracat rakamlarının toplamını geride bırakmış ve sektörde ocak yatırımlarını zirveye taşımıştı. Ancak 2014'ün ikinci yarısından itibaren ihracatımız hızla düşmeye başlamış ve 16 ayın sonunda yaklaşık yüzde 40'a yakın bir düşüşle 600 milyon Dolara kadar gerilemişti. Türkiye'de mermer ocaklarının en büyük alıcısı durumundaki Çin Doğal taş Sektörü'nün lideri Dong Sheng'in genç Genel Müdür Yardımcısı Valin Wang ile Shuitou Fuarı'nda Çin ve Türkiye arasındaki doğal taş ticaretinin son durumunu tartıştık. Valin Samimi yaklaşımları ve ilginç anlatımı ile dikkate alınması gereken mesajlar verdi Türk mermercilerine…

 

 

-Blok alımlarınızdaki yavaşlamanın gerçek sebebini ve ne zamana kadar süreceğini hepimiz çok merak ediyoruz. Bu konudaki gerçek nedeni bize açıklayabilir misiniz?

-Bu konunun en önemli nedeni Çin'de ihtiyaçtan daha fazla konutun üretilmesi ve hatta bazı projelerin sırf devletten destek almak adına oturulamayacak yerlerde inşa edilmesi olarak açıklanabilir. Seçimler sonrasında iş başına gelen yeni hükümet inşaat sektöründeki bu kontrolsüz büyümenin ekonomiye yaptığı etkiyi dikkate alarak konut üretiminde değişikliğe gitti. Ayrıca Çin'de doğal taş sektörü içinde de kontrol edilemeyen bir büyüme gerçekleşti. Bu büyümenin daha sağlıklı bir zemine oturması için bir süreç yaşanması gerekiyor. Ayrıca doğal taş üretimi yapılan şehirlerdeki depoları gezdiğiniz takdirde göreceğiniz manzara talepten daha fazla bir mermer stoğunun birikmiş olmasıdır. Bunun da çeşitli sebepleri var. Türkiye'den temin etmek istediğimiz blokların alımı sırasında istediğimiz taşların yanı sıra istemediğimiz blokları da almak durumunda kaldık. Bu zorlama taş işleme tesislerinin gerek blok stok alanlarında ve gerekse plaka stok alanlarında büyük bir birikime yol açtı. Öncelikle bu stoklardan kurtulmamız ve bir temizlik yapmamız da gerekiyor. Ne zamana kadar süreceği konusu ise şöyle açıklanabilir; Hiçbir kriz kısa sürmez. Bu yılın başından itibaren bu yavaşlamanın etkisini iki tarafta hissetti. Benim tahminime göre bu kriz en az üç yıl sürecek bir kriz. Zira az önce söylediğim gibi stok alanlarında biriken ve bizim için satışı biraz zor olan malzemelerin bir an önce eritilmesi gerekiyor. Durumu şöyle anlatmaya çalışayım; “Henüz sofraya yeni oturduk ve daha salatalar yeniliyor. Ana yemek henüz masaya bile gelmedi.”

 

-Bu sözden anlamamız gereken şey mermer alımlarındaki yavaşlamanın daha uzun bir sürece yayılacağımı olmalı?

-Benim tahminime göre bu yavaşlama etkisini en erken tarih olarak 2017 yılının sonlarına kadar devam ettirir. 2017'nin sonlarına doğru da yatay seyir izleyerek yavaş yavaş normale dönmeye başlar. Bu sürecin de geniş bir dilime yayılması her iki ülke de sektörün daha sağlıklı bir yapıya kavuşması için önem taşıyor. Türkiye bizim için hammadde temini açısından gözden çıkartılmayacak bir yer. Ancak Türk mermer üreticilerinin dikkat etmesi gereken bazı noktalar var.

 

-Nedir o noktalar?

-Bir bölgenin hatta bir ocağın taşına olan talebimiz sonucunda o ocakta talepten daha fazla taşın üretilmesini sağlayacak bir yatırım yapılıyor. Sonra stok alanlarında istemediğimiz taşları grup adı altında almak zorunda kalıyoruz. Aldığımız bu taşların burada bir pazarı yok. Türk üreticilerin talepten daha fazla mermer bloğunu arz etmesi bizim dengelerimizi bozuyor. Çünkü bu durumda ocak sahipleri üretilen blokları küçüklü büyüklü karıştırarak grup yapıyor ve bize bu şekilde pazarlamak istiyor. Aslında biz o küçüklü büyüklü blokları yine alırız sorun yok. Ancak piyasanın talebinden daha fazla bir üretim yapıldığı zaman iç rekabetin de tetiklemesiyle herkes talep gören ocağa hücum ediyor. Ocak sahibi de bütün bu talepleri karşılamak için yatırım yapıyor. Yatırım yaptığında üretim artıyor ve üretim arttıkça taşın Çin'de ki stokları şişiyor ve fiyatta bu durumdan etkilenerek aşağıya doğru iniyor. Çin'de kesilen plakaların kalınlık ölçüsü 16 mm olduğu için kestiğimiz taşları ihraç etme şansımızda yok. Türkiye'den aldığımız taşların neredeyse tamamını kendi iç pazarımızda tüketiyoruz. Bazı kişilerin bu durumdan haberi olmadığını tahmin ediyorum. Zira “Çinli firmalar Türkiye'den blok olarak aldıkları taşı kestikten sonra Türkiye'ye plaka satıyorlar” şeklinde bazı kişilerin konuştuğu ve bu konuda Türk Devletini yanılttıkları bilgisi geldi. Böyle bir şey yok! Biz Türkiye'ye plaka veya ebatlanmış mermer satmıyoruz. Ancak Türkiye Çin'den plaka olarak Çin graniti alıyor. Belki de sözü edilen plakalar bunlardır.

 

-Çin'de ayrıca mermer işiyle ilgili bazı firmaların finansal yetersizliklerinden dolayı risk oluşmaması için önlem alındığını ve bu daralma sürecinde bu firmalarında elemine edileceği konuşuluyor. Bu konuda bir gelişme oldumu?

-Evet bu alınan önlemler ve daralmada bununda etkisi olduğunu söyleyebilirim. Bu tarz firmaların iki ülke arasındaki ticareti olumsuz etkilememesi için onlarında finansal yapıların ya düzelmesi ya da sektörden çekilmesi gerekiyor. Bu doğal bir eleme olacak ve yapı daha sağlıklı hale gelecek. Aynı şekilde Türkiye'de de mermer işiyle ilgili yapılanmanın sağlıklı hale geleceğini düşünüyoruz. Çünkü ekonomik olarak yetersiz firmaların bu daralma sürecinde eleneceğini tahmin ediyoruz.

 

-Çin'den kaynaklanan pazar boşluğunun giderilmesi konusunda bir öneriniz olabilir mi?

-Elbette!.. çin haricinde sadece uzak doğu da bile blok ve işlenmiş üründe bir pazar var. Mesela Malezya, Endonezya, Tayvan, tayland gibi ülkelerin blok ve plaka alımı yaptığını biliyoruz. Aslında bu ülkelerde ciddi bir pazar var. bence mermercileriniz Çin'e yüklenmek yerine biraz da bu pazarları araştırıp çalışma yapsa kendileri içinde daha iyi olur. Hem böylece bir pazara bağlı kalmak yerine birkaç pazarda pay oluşturup riski de azaltmış olurlar.

 

-Dong Sheng olarak Türkiye'den hangi taşları alıyorsunuz? Alım yaptığınız başka ülkelerde var mı?

-Yaklaşık 20 ayrı taş alıyoruz Türkiye'den. Genelde bej ağırlıklı aldığımız taşlar. Bunların haricinde projeler için özel istek olursa istenilen taşı da temin ediyoruz. Alım yaptığımız başka ülkelerde var ancak ağırlık Türk mermerlerinden oluşuyor. İran, Brezilya, Mısır, Yunanistan, İtalya ve İspanya gibi ülkelerden alım yapıyoruz.

 

-Söyleşi için size ve bana soruları aktarmada yardımcı olan Netmer Mermer'den Beyazıt Özgan'a çok teşekkür ediyorum.