Bu sözler İzmir Mermerciler Odası Başkanı Tayfun Geylan’a ait. Yıllardır İzmir’de kooperatifleşmek ve mermer sanayi sitesi kurmak için mücadele verdiklerini ama bir türlü sonuç alamadıklarını dile getiren Geylan, ‘86 yılından beri bunun için uğraşıyoruz. Dilimizde tüy bitti. Çalmadık kapı kalmadı, ama yok, yok, yok!!!!’
İzmir Mermerciler Odası Başkanı olan Tayfun Geylan aynı zamanda İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’nın mermer ile ilgili yeminli üç bilir kişisinden biri. Mesleğini büyük bir aşkla yapan Geylan, İzmir’in mermer atölyeleri ve sektörde yaşanan sorunlarI ile ilgili Taş Dünyası Dergisi’ne bilgiler verdi. Geylan’a göre İzmir’in iki önemli sorunu var: Mermer Sanayi Sitesinin olmayışı ile kalitesiz ve ruhsatsız mermer atölyeleri.
Mermer atölyesinde kuş satıyorlar
Bu iki sorun için yıllardan beri mücadele ettiklerini, Belediye Başkanı, Vali, Bakan, Başbakan… konuşmadıkları yetkili makamın kalmadığını söyleyen Geylan, çarpıcı iddialarda bulundu. İzmir’de 1500’e yakın mermercinin olduğunu, bunların sadece 400’ünün Mermerciler Odası ve Derneğine kaydının bulunduğunu belirten Geylan, “1500 atölye içinde ruhsatı olan atölye sayısı 100’ü geçmez. Ruhsatsız mermercileri kapatırsak, zaten İzmir’de mermerci kalmaz. Zaman zaman denetimlere gittiğimizde ilginç manzaralarla karşılaşıyoruz. Sözde mermer atölyesi, fakat içinde makine bile yok. Mermercilik ruhsatı alıp atölyede kuş satanlar dahi var. İzmir’de kayıt dışı, merdiven altı çok sayıda işletme var. Kaliteyi bulabilmek, denetimi sağlayabilmek için bu işin en doğru yolu sanayi sitesidir’ dedi.
Denetim ve kalite için: Sanayi Sitesi!
“İzmir’in, bir sanayi sitesi şehrine ihtiyacı var” diyen Geylan, “Yerel yönetimlerle konuştuğumuz zaman bu iş için İzmir’de uygun yer olmadığını söylüyorlar. Düşünebiliyor musunuz? Dünyanın ikinci büyük fuarını gerçekleştirdiğimiz İzmir’de, bir sanayi sitemiz yok. Sivil toplum örgütünün başında olan biri olarak bunları söylemek zorundayım. Her şeyin çözümü, o şehrin sivil toplum örgütleri ile olur. Sivil toplum örgütleri ile işbirliği yaparsan, en doğru işi yaparsın ve temele inmiş olursun. Gelip soruyorlar sanayi sitemiz var mı? Yok! Mermercilere, sanayi sitesi olma durumunda var mısınız, var iseniz odaya kayıt yaptırır mısınız diye sorduğumda, bir günde 155 kişi kayıt yaptırmıştı. Bununla ilgili o kadar çok istek var ki. İsteğimizi yerel yönetime söylediğimizde de, mermer fabrikaları yetmiyor mu diye cevap alıyoruz. Onlar ruhsatsız çalışıyor zaten. Sanayi sitesi kurulmasındaki ısrarımız, mermercilikte denetimin sağlanıp, kaliteli üretimin artmasıdır.”
“Fiyatlar insanları kalitesizleştirdi, karaktersizleştirdi!”
Geylan, İzmir’de 1500 yakın mermerci olup, kayıtlı ve kaliteli iş yapan firma sayının çok az olduğunu söylüyor. İzmir’de atölyecilerin gelişememesinin, teknolojik atılımlar yapılamamasının nedenini ise şöyle açıklıyor: “Kayıtlı 400 üyenin içinde işini gerçekten hakkı ile yapan firma sayısı 50’yi geçmez. 400 tanenin, 350’si merdiven altı işletmeler. Bu iş tamamen arz-talep meselesi. Talep, kalitesiz ve ucuz iş. Hal böyle olunca, kimse teknolojik yatırım yapmıyor. Firma da istediği parayı alamayınca ikinci, üçüncü sınıf işçiliğe başlıyor. Çünkü hatasız, birinci kalite kesim için teknoloji gerekiyor. Ucuz iş talebi de ağırlıklı olarak müteahhit işlerinde oluyor. Müteahhit işi, hangi meslek olursa olsun mesleği, dibine indiriyor” dedi. Son yıllarda kaliteli işleri ile ön plana çıkan yeni nesil mermercilerin olmadığına dikkat çeken Geylan, kalitesiz işçiliğin en önemli sorunun müteahhit işi ve eğitim eksikliği olduğunu ileri sürerek, ‘Fiyatlar insanları kalitesizleştirdi, karaktersizleştirdi’ diyor.
“Eğitim şart”
Dünyanın ikinci büyük fuarına ev sahipliği yapan İzmir’de yaşanan bu sorunun nasıl aşılabileceğini sorduğumuz da Geylan şunları söylüyor : “Aslında bu sadece İzmir’in değil, Türkiye’nin sorunu. Ciddi bir ihtisaslaşma sorunu var. Ustalık sertifikası olmayana mermercilik yaptırılmamalı. Bunun içinde ilk şart, eğitim. Mermercilik, meslek liselerinde okutulmalı ve üniversitede de eğitimi sürdürülmeli. Mermercilikte ihtisas yapılmalı. Mezarcı mezarcılık, şömineci şöminecilik, döşemeci de döşemecilik yapmalı. Hem kaliteli olsun, hem ucuz olsun derseniz, kalitesiz iş ile karşılaşırsınız.”
Pi sayısını bilmeyenler mermercilik yapıyor
Tayfun Geylan ile sohbetimizin ardından, uzun yıllardır sektörde faaliyet gösteren ve Tayfun Geylan’la omuz omuza mücadele veren Hasan Çelikağ’ı atölyesinde ziyaret ediyoruz. Çelikağ da yıllardır çaba gösterdikleri, her platformda dile getirdikleri sorunlara çözüm bulunamamasından dolayı oldukça üzgün. Şahıs firmalarına ruhsat verilirken ustalık belgesi istendiği ancak Limited firması açılırken ustalık belgesinin istenmediğine dikkat çeken Çelikağ Mermer yetkilisi Hasan Çelikağ, “İzmir’de insanlar 15-20 bin TL’ye mermer atölyesi devralabiliyor. Benim yanımda asgari ücretle bile çalışamayacak kapasitedeki adam, 20 bin TL’yi buldu mu patron oluyor. Kanunda boşluklar var. Şahıs firmasından ustalık belgesi istenirken, Limited şirket kurulurken neden ustalık belgesi aranmıyor? Limited şirket çalışanı doğuştan mı mermerci? Sonra ne oluyor? Basamağın, mutfak tezgahının ölçüsünün nasıl alınacağını bilmeyenler, Pi sayısını bilmeyenler mermercilik yapmaya kalkıyor. Bu da kalitesiz ve ucuz işleri doğuruyor. Eğitim şart, sanayi sitesi şart, kontrol mekanizması şart” diye konuştu