3 ADIMDA DOĞALTAŞ SEKTÖRÜNÜN GELECEĞİ

Sektörün önümüzdeki süreçte geleceğini belirleyebilecek unsurları 3 ana başlıkta değerlendirmeye aldık.

1.KONJÖNKTÜR VE PAZAR:

Çeyrek asırdır gerek Avrupa gerek ABD ekonomileri fiyat istikrarı ve Pazar açısından stabil pazarlardı. Covid süreci ve sonrasında gelişen Rusya-Ukrayna ve İsrail-Filistin savaşları ile gerek enerji maliyetlerindeki yükselişler, gerekse tedarik zincirlerinin sıkıntıya uğraması ile batıda enflasyon artışları oluşmaya başladı. Dünya siyasetindeki belirsizlik ve ekonomik kırılganlıkların artması ile bir çok projenin ertelenmeye başladığına şahit oluyoruz. Enflasyondaki artış faizlerde de artışı beraber getirdiği için, paranın yönü harcamadan çok yatırıma ve muhafazaya yönelmekte. Savaşların sona ermediği her gün doğal taş ticaretinin yavaşlamasına sebep olmaya devam edecek görünüyor.

Son birkaç yıldır gerek uluslar arası faktörlerden, gerekse Çin’deki emlak piyasasının içinde bulunduğu finansal sarsıntıdan dolayı Çin’in blok alımlarında gittikçe aşağı yönde ivmelenen bir azalma gözlemliyoruz. Bazı ocaklarda neredeyse durma noktasına gelen Çin’e ihracat doğal taş sektöründe ticaretin sürekliliğinin üzerinde Demokles’in kılıcı gibi durmakta. Çin’de emlak sektörünün; finans ve likidite problemleri, satışta bankaların kredi finansmanlarını zorlaştırması, büyük projelerin askıya alınması veya ertelenmesi gibi sorunları gittikçe büyümekte. Emlak piyasasında bu denli sorunlar yaşandığında, pazarın yeniden normalleşmesi en azından 7-8 yıllık bir iyileşme sürecine uzayabiliyor.

Çin’in doğal taş sektörünün her şeye rağmen hala büyük bir endüstri olması ve zaman zaman Çinli firmaların yenilikçi ve agresif Pazar açılılarına açık olması ufak da olsa geleceğe dair bir ümit veriyor.

Halihazırda en umut verici pazarlardan birisi de muhakkak Hindistan. Maalesef yeni dünyanın yükselen güçlerinden birisi olan Hindistan’ın doğal taş pazarında belirli atılımlar yapıp sektörün önünü açması gerekmekte. İthal taştaki vergi oranları ve çeşitli regülasyonlar, geniş kitlelerdeki alım gücünün düşüklüğü, projelerin çeşitliliğinin ve kapsamının azlığı gibi bir çok faktör Hindistan pazarını henüz Çin seviyesine ulaştırmaktan uzak duruyor. Hindistan’dan ihracatta da Hintli firmalar için daralan Çin iç pazarından dolayı yaşanan temel sıkıntılar geçerli hale geliyor.

Dünya ekonomisindeki daralmayla beraber, hala canlılığını koruyan bazı pazarlar odak noktası haline geldi doğal olarak. Körfez ülkeleri, Suudi Arabistan, Avustralya, Hindistan, Endonezya, Meksika gibi pazarlara projektörler daha fazla döndü. Ayrıca bunlara ilave olarak dünya finansının akışını iyi takip edip inşaat potansiyeli ve refah seviyesi olarak gelişmekte olan ülkelere yönelmekte kazanç sağlanabilir. 2 çorap üreticisinin Afrika seyahatinden sonra verdikleri reaksiyon gibi… Birisi çoğu Afrikalı çorap giymiyor, burada iş yapılmaz diye karamsarlığa kapılırken, diğeri çoğu Afrikalı çorap giymiyor büyük potansiyel var diye düşünmüş ya hani. Başarı 2.sinin mantalitesinde. Tabi önce insanları neden çorap giymeleri gerektiğine ikna edebilmesi şartıyla… Yol meşakkatli, ama doğal taşların manzarası öyle güzel ki, bu yolculuğa değer!

2. REKABET

QUARTZ VE YAPAY TAŞLAR

Quartz ve yapay taşlarla ilgili gittikçe yükselen trendin 2024’te yavaşlama eğilimine dönebileceğini düşündüren iki faktör karşımıza çıkıyor. Birincisi sektördeki karlılık ve yükselen talebin oluşturduğu iştahla kurulan fazla üretim tesisi. Hala yeni fabrikalar kurulmaya devam ediyor. Talebin çok üzerinde üretim, genelde ilgili sektörde beraberinde getirdiği vahşi rekabetle beraber karlılığı ve zamanla finansal döngünün yeterliliğini sekteye uğratabilir. Beraberinde gelecek agresif pazarlama fiyat rekabetiyle beraber kalite düşüklüğü ile aşağı yönde bir dalgalanmaya neden olabilir. Bununla beraber, Avusturalya’nın sağlık nedenleri ile quartz taşların ülkeye girişi/kullanımını yasaklaması talebin azalması yönünde bir işaret fişeği etkisi oluşturabilir. Quartzların bilhassa ABD pazarında banyo mutfaklarda yoğun kullanımı ve ABD’li tüketicilerin sağlık konularında bu tarz haberlerden medyadan kolay etkilenebilmesi de ilave bir faktör.

SERAMİK VE PORSELEN

Seramik/porselenlerin gittikçe büyüyen plaka ebatları ile rekabet edebilmek için fabrikalarda jumbo katrakların veya yeni nesil çoklu telli katrakların artmaya başladığına şahit oluyoruz. Büyüklükteki rekabet her iki sektör için sürdürülemez ve mantıksız bir hale doğru gitmekte. Gözünü kırpanın kaybedeceği karşılıklı tehdit içeren bir çocuk oyunu gibi adeta… Seramikçiler açısından quartz sektöründe bahsettiğimiz gibi üretim fazlalığı, dünyadaki talep daralması ve beraberinde oluşmaya başlayan acımasız rekabet başlıca sorun görünüyor. Karlılığın azaldığı, rekabetin arttığı her sektör aşağı yönde bir dalgalanmaya açık hale geliyor. Doğal taş sektörü açısından, seramik/porselen üreticilerinin doğal desenleri kopyalıyor olması en büyük sorunu teşkil ediyor. Bu rekabette, tedarikte devamlılığı sağlayan ayakta kalacak gibi.

TEDARİK ZİNCİRLERİNİN KORUNMASI VE STOK VERİMSİZLİĞİ

Ebatlı malzemeye nazaran, plakanın stoklanması ve muhafazası daha ekonomik olduğu için son 10-15 senedir plaka üretimine yönelik yatırımın ve üretimin aşırı arttığını gözlemliyoruz. Doğal taşın yanı sıra seramik ve quartzda da plaka üretiminin artması, plaka depolarının çoğalması kendi içerisinde plaka pazarının talebinden fazla bir arz oluşmaya başlamasına neden oldu. İleride rekabet ve Pazar daralması yaşamamak adına, plaka depolarının ürün yelpazesi olarak birbirlerine benzeşmekten çok kendi inandıkları birkaç farklı lokomotif ürüne stok ve pazarlama açısından yatırım yapmaları, uzmanlaşmaları, çeşitliliği farklılaştırmaları sektörün geleceği ve sürdürülebilirlik açısından daha sağlıklı olacaktır.

3.YENİ PAZARLAMA

FUARLAR VE YENİ İLETİŞİM KANALLARI

Klasik fuarcılık anlayışı doyma noktasına ulaşmış olabilir. Fuarların ziyaretçi portföyünü çeşitlendirmede, ürün ve hizmet sunumunu olağanın dışına taşımada, doğal taşın mobilya, dekorasyon, vb. başka ürünler ile kombini ile oluşturulacak sinerjiye ihtiyacı var. Sosyal medyadaki çeşitli mecralar ile fuarların etkinliği azalma eğilimi gösterse de, insanın dokunarak ve hissederek karar verme dürtüsü fuarların hala devamlılığını sağlayacak gibi.

DESENLER, YÜZEY İŞLEMLERİ VE DOĞALTAŞIN AVANTAJLARINI ÖNE ÇIKARMA

Bilhassa Seramik ve Quartz sektörlerinin desen imitasyonunda avantajı elde edebilmek için sektörün moda konseptini daha rafine hale getirmesi, renk ve desen çeşitliliğini arttırarak, bu noktalarda senkronize hareket ederek geçişleri hızlandırması, modayı yöneten öncü haline gelebilmiş rekabette avantajı eline geçirmesine yol açabilir. Oyunun kurallarını koyan her zaman maça 1-0 önde başlar. Usta bir şoförün altındaki hızlı bir araç takibi zorlaştırır. Aynı zamanda, doğal taşın avantajı olan 3 boyutlu yüzey işlemlerinde yapılacak yeni argeler ile rekabet edilemeyecek kullanım alanları oluşturmak da yeni bir strateji olabilir.

YENİ KULLANIM ALANLARI VE FORMATLARI

Doğal taşın yer döşemesi ve duvar kaplaması materyali olmasının üzerine başka kullanım alanları da bulabilecek miyiz? Sektörün üzerinde durması gereken bir diğer nokta da bu olsa gerek. Mobilya ve dekorasyonla entegrasyonu, kaldırım taşı, duvar taşları, derinlik kazandırılmış duvar kaplamaları, masif işçilik ile yapılan dekoratif objeler, vs gibi 3 boyutlu kullanımı, atık malzemelerinin değerlendirilmesinin önünün açılması ve hatta bu noktada devlet destek ve teşviklerinin arttırılması için kamuoyun oluşturulması sektöre yeni bir dinamizm kazandırabilir.

Yokluğu hissedilmeyenin varlığı da kıymetli olmazmış. Doğal taş sektörü varlığı ile dünyaya değer kattığını daha belirgin şekilde gösterebilmeli!