2 milyar dolar barajı aşıldı!

• İşlenmiş mermer ihracatı : 988.187.654 dolar

• Blok ihracatı : 642.929.128 dolar

• İşlenmiş traverten ihracatı: 324.105.650 dolar

Mitolojilere konu olan taşları ile tarihe önemli imzalar atan Türkiye 2022 yılında 2.096.480.713 dolar doğal taş ihracatı gerçekleştirdi. Bir önceki yıla göre değerde % 0,22 artış yaşanırken miktarda ise % 7,72 düşüş yaşandı. Sektör, Dünya genelinde yaşanan ekonomik ve siyasi zorluklara, blok pazarının en güçlü pazarı Çin ile traverten pazarında yaşanan durgunluğa rağmen doğal taş ihracatını korumayı başardı.

İşlenmiş mermer ihracatında % 18,77 artış

İşlenmiş mermer ihracatındaki istikrarlı yükseliş devam ediyor. İhracat raporlarını incelediğimizde ürün miktarında % 9,10 değerde ise % 18,77 artış yaşandığını görüyoruz. 2022 yılında işlenmiş mermer ihracatından elde edilen kazanç ise 988.187.654 dolar. En fazla işlenmiş mermer ihracatı gerçekleştirilen ilk 10 ülke
ise başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere, Irak, İsrail, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Avustralya, Libya, Fransa, Fas ve Katar. Gelelim işlenmiş traverten ihracatına… İşlenmiş traverten ihracatında pozitif bir hareketlilik maalesef söz konusu değil. Ürün miktarında % 19,94 , değerde ise % 10,51 gerileme göze çarpıyor. Elden edilen gelir ise 324.105.650 dolar. Sırası ile Amerika Birleşik Devletleri (düşüş % 20,50), Fransa (düşüş % 6,80), Avustralya (düşüş % 8,23), Almanya (düşüş % 24,29), İsrail (düşüş % 6,15), Romanya (düşüş % 7,57), Suudi Arabistan (artış % 10.793,45), Avusturya ( düşüş % 24,04), Birleşik Arap Emirlikleri (düşüş % 5,56), Arjantin (artış % 59,31), Türkiye’den en fazla işlenmiş traverten ithal eden ülkeler olarak kayıtlara geçti.

Kan kaybı devam ediyor

Doğal taş denilince ilk akla gelen Çin pazarındayız.. Çin’e gerçekleştirilen ihracatta kan kaybı halen devam ediyor. Türkiye’nin büyük blok alıcısı Çin’e 2022 yılında 418.811.895 dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Satılan taş miktarı ise 2.032.841,15 ton. Geçen seneye göre değerde %31,91 ürün miktarında ise %33,03 düşüş yaşandı. Çin’deki bu durum, toplam blok satışı rakamlarına da yansıyor. 2022 blok mermer-traverten ihracatı raporlarına göz attığımızda Türkiye’nin sattığı blok miktarında % 15,83, elde ettiği gelirde %18,33 düşüş gösterdiğini görüyoruz. Yıl sonunda blok ihracatından sektörün kasasına giren rakam ise 642.929.128 dolar. Bu rakam geçtiğimiz yıl 787.204.893 dolardı. Çin başta olmak üzere Hindistan, Mısır, İtalya, Tayvan, Yunanistan, Vietnam, Cezayir, Bangladeş ve Ürdün 2022 yılında en fazla blok ihracatı gerçekleştirilen ülkeler olarak kayıtlara geçti.

Ülke gruplarında durum nasıl?

Ülke grubu ihracat tablolarını incelediğimizde Diğer Asya, Kuzey Amerika ve Kuzey Afrika ülkelerinde düşüş; Avrupa Birliğine üye Avrupa, Diğer Avrupa, Batı Afrika, Orta/ Doğu/ Güney Afrika, Orta-Güney Amerika, Yakın-Orta Doğu Asya, Avustralya Okyanusu ülkelerinde ise artış yaşandığını istatistiklerden görebiliyoruz.

Rakamlara gelecek olursak:
• Diğer Asya ülkelerine 599.323.105 dolar ihracat gerçekleştirildi. Değerde yaşanan düşüş % 20,19

• Kuzey Amerika ülkelerine 470.800.897 dolar ihracat gerçekleştirildi. Değerde yaşanan düşüş % 0,56

• Yakın ve Orta Doğu Asya ülkelerine 451.261.302 dolar ihracat gerçekleştirildi. Değerde yaşanan artış %39,52

• Avrupa Birliğine üye Avrupa ülkelerine 291.916.556 dolar ihracat gerçekleştirildi. Değerde yaşanan artış %4,06

• Diğer Avrupa ülkelerine 92.441.626 dolar ihracat gerçekleştirildi. Değerde yaşanan artış % 15,11

• Kuzey Afrika ülkelerine 85.198.842 dolar ihracat gerçekleştirildi. Değerde yaşanan düşüş % 1,46

• Orta ve Güney Amerika ülkelerine 31.353.087 dolar ihracat gerçekleştirildi. Değerde yaşanan artış % 20,59

• Batı Afrika ülkelerine 9.108.097 dolar ihracat gerçekleştirildi. Değerde yaşanan artış % 39,60

• Orta, Doğu ve Güney Afrika ülkelerine 6.267.609 dolar ihracat gerçekleştirildi. Değerde yaşanan artış %30,34

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Maden Sektör Kurulu Başkanı ve İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Rüstem Çetinkaya: “Tüm zorluklara rağmen ihracatımızı artırmayı başardık”

Maden sektörünün ihracatı 2022 yılında yüzde 9,13’lük artışla 6 milyar 469 milyon dolar seviyesine çıktı. Geçen yıl 5 milyar 927 milyon dolar ihracat gerçekleştiren maden sektörü, 2022 yılı aralık ayında ise 526 milyon 588 bin dolar ihracata imza attı. 2022 yılında ürün grubu bazında metalik cevherler 2 milyar 172 milyon dolarla maden sektörünün ihracatında ilk sırada yer aldı. İkinci sıra, 2 milyar 96 milyon dolarlık ihracatla doğal taşların oldu. Üçüncü sıradaki endüstriyel mineraller ihracatı 1 milyar 357 milyon dolar olarak gerçekleşti.

ABD ve AB’deki resesyon etkili oldu

2022 başında 7,5 milyar dolarlık ihracat hedefiyle yola çıkmıştık. İlk 6 ay yüzde 25’lik artışla devam ediyorduk. Ancak, sonrasında ABD’deki ve AB’deki resesyonun etkilerini görmeye başladık. Çin’de de koronavirüs etkileri devam edince sektörün ihracatı yavaşladı. Bu gelişmeler dikkate alındığında hedefimize ulaşamadık. Ancak, yine de tüm zorluklara rağmen maden sektörü olarak yüzde 9,13’lük ihracat artışını yakalamayı başardık. 2022’yi yaklaşık 6,5 milyar dolarlık ihracatla kapattık. Gelecek yıl için de benzer durumlarla karşı karşıyayız. 2023’ün ilk 6 ayında ihracatımızın çok artmasını beklemiyoruz. Eğer söz konusu şartlarda bir değişim olmazsa 2023 yılı ihracatının 2022 yılının gerisinde olacağını tahmin ediyoruz. 2023’ün ikincbfi 6 ayından sonra dünyada yaşanan gelişmeler farklılaşırsa, ihracatta 2022 ile aynı seviyeleri yakalayabilir ya da bir miktar yukarı çıkabiliriz.

Dünyanın dört bir yanında ticaret heyetleri

Her ne kadar ana pazarlarımız olan Çin ve AB pazarlarında oluşacak açığı diğer pazarlarla kapatma şansımız olmasa da ticaret heyeti programları ile ihracatçılarımıza destek olmaya çalışacağız. Bu kapsamda İMİB’in 2023’te düzenleyeceği ilk Türk Doğal Taşları Sektörel Ticaret Heyeti programı 21-27 Ocak tarihleri arasında Suudi Arabistan’da gerçekleştirilecek. Şubat ayındaki program ise Vietnam’da yapılacak. Türk Doğal Taşları Vietnam Sektörel Ticaret Heyeti 22-25 Şubat 2023’te Ho Chi Minh City şehrinde düzenlenecek. 13-16 Mart 2023 tarihleri arasında ise Katar’ın Doha şehrinde ‘Türk Doğal Taşları Katar Sektörel Ticaret Heyeti’ne imza atılacak. Mart ayının ikinci ticaret heyeti organizasyonu olan ‘Türk Doğal Taşları İsrail Sektörel Ticaret Heyeti de İsrail’in Tel Aviv şehrinde 20-23 Mart 2023 tarihleri arasında olacak. 23- 26 Mayıs 2023’teki ticaret heyeti programının adresi ise Fransa olacak. ‘Türk Doğal Taşları Fransa Sektörel Ticaret Heyeti’ programı Fransa’nın Lyon şehrinde düzenlenecek.

Ege Maden İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Alimoğlu: “Madenciliğin kamuoyuna doğru anlatılması gerekiyor”

Dünyadaki 90 çeşit madenin 77 tanesi ülkemizde bulunuyor. Dünya metal maden rezervlerinin yüzde 0.4’ü, endüstriyel ham madde rezervlerinin yüzde 2.5’i, kömür rezervlerinin yüzde 1.0’i ve jeotermal potansiyelinin yüzde 0.8’ine sahibiz.

Covid-19 virüsü en büyük ihraç pazarımız Çin’de ortaya çıktığı için pandemiden en çok etkilenen sektörlerin başında madencilik sektörü geliyor. Buna rağmen 2020 yılında 4,3 milyar dolar, 2021 yıllında 6 milyar dolar, 2022 yılında ise 6,5 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdik. 2022 yılında 6,5 milyar dolar ihracata ek olarak, ülke ekonomisine tüm sektörlere de hammadde sağlayan bir sektör olduğumuz için iç pazarla birlikte 40 milyar dolarlık bir değer oluşturarak ülke ekonomisine GSYİH’nın yüzde 5’i oranında katkı sağladık. Sağladığımız ekonomik büyüklüğün yüzde 90’dan fazlası yerli girdiden oluşuyor, yani katma değeri ülkemize kalıyor.

Ege Maden İhracatçıları Birliği olarak 2022 yılında 1,2 milyar dolarlık bir maden ihracatı yaptık. Bu ihracatımızın yüzde 65’i (770 milyon dolar) doğaltaş ürünlerinden gerçekleşti. Doğaltaş ihracatımızın da yüzde 78’i işlenmiş doğaltaş ürünlerinden yüzde 22’si blok doğaltaş ürünlerinden oluştu. Türkiye genelinde en fazla doğaltaş ihracatı Ege Maden İhracatçıları Birliğinden gerçekleştirilmektedir.

Türkiye’de yaşayan herkesin sahibi olduğu madenlerin kiracısı olduklarının bilinciyle hareket ediyoruz. Sadece ülkemizde değil, tüm dünyadaki insanların hayatlarının kolaylaştırılmasına katkı sağlıyoruz. Maden denildiğinde akla öncelikle sanayi gelse de aslında Hayatımız Maden! Bugün evimizde kullandığımız her şey, yediğimiz ekmeğe, su içtiğimiz bardaktan elimizden düşürmediğimiz telefon ve tabletlere, kara araçlarından, uçaklardan gemilere kadar hayatımızın vazgeçilmezi olan birçok ürün farklı madenler içeriyor. Modern sağlık hizmetleri, bankacılık sistemleri, ulaşım, ısınma, gıda gibi birçok sektör maden sektörüyle yaşıyor. ‘Hayatımız bu kadar Maden’ iken hem sürdürülebilir madencilik yapmamız hem de bunu kamuoyuna doğru anlatmamız gerekiyor.

26 firmamızla, Yeni Dönem Doğaltaş Pazarlama ve Strateji Geliştirme isimli UR-GE projemizi başlattık ve firmalarımızın ihtiyaç analizi çalışmalarını tamamladık. Kısa süre içerisinde yine bu firmalarımızla yurtdışı pazarlama faaliyetlerine başlayacağız.

2022 yılı Eylül ayında İtalya’nın Verona şehrinde düzenlenen Marmomacc Fuarı ile eş zamanlı olarak 15 üye firmamızla birlikte doğaltaş sektörel ticaret heyetimizi organize ettik. 2023 yılında da Şubat ayında İngiltere ve Brezilya’ya yönelik Ticaret Heyeti organizasyonlarımız olacak. İngiltere ve Brezilya dışında, Kazakistan, Özbekistan, Meksika, Avustralya, Güney Kore, Vietnam, Şili diğer heyet organizasyonu düzenleyeceğimiz ülkelerdir.

Yeni bir madencilik anlayışının gelişmesi için donanımlı, mühendislik becerilerine sahip, nitelikli insan kaynağının oluşması son derece önemli. Sektörümüzdeki AR-GE çalışmaları da yine bu mühendislik becerileriyle yükseliyor. Maden Sektör kurulumuzun projesi, ‘Cevherimiz Sensin’ burs projemizle bu yıl aramıza yeni burs alacak öğrenciler katıldı. Aramıza yeni katılan bu öğrencilerimizin, gençlerimizin sektörlerimiz adına en donanımlı şekilde bölümlerinden mezun olmalarını sağlayıp fabrikalarımızda, kendi açacakları işletmelerde Türk madencilik sektörünün çıtasını yükseltmelerini umut ediyoruz.

Katma değerli ürün ihracatını artırmak amacıyla, doğal taş sektörü ile tasarımcılar arasında köprü görevi gördüğünü düşündüğümüz AMORF Doğal Taş Proje ve Tasarım Yarışmasını 3. kez düzenledik. Bu sene de öğrencilerimiz ve sektörde çalışan mimarlar, sanatçılar, mühendisler, tasarımcılar 400’ün üzerinde tasarım ile yarışmamıza teveccüh göstermiştir.

Avrupa Birliği ve Bakanlığımız tarafından finanse edilen, Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü’yle birlikte yürüttüğümüz “Doğal Taş Madenciliği Sektöründe İş Kazalarını ve Yaralanmaları Önlemek İçin İş Sağlığı ve Güvenliği Odaklı Faaliyetlerin Geliştirilmesi” isimli AB projemizi 2022 yılında tamamladık.

Projemiz kapsamında doğal taş firmalarının işveren, İSG uzmanları ve çalışanlarına VR gözlüklerle İş Sağlığı ve Güvenliği eğitimleri verdik. Verdiğimiz bu eğitimler ve workshoplarla doğal taş madenciliği sektöründe
iş sağlığı ve güvenliğinin Avrupa Birliği ülkeleri düzeyine yükseltilmesini ve farkındalığın artırılmasını hedefliyoruz.

Türkiye’de sayıları 100 bini aşan ihracatçılar olarak, “İnadına üretim, inadına ihracat” mottosuyla
Dünyanın belki de en zor işini yapıyoruz. Sağladığımız ekonomik ve toplumsal faydalar maalesef bazı kesimlerce göz ardı edilerek, madencilik karşıtı girişimler, sektörümüze yönelik kamuoyu algısını olumsuz yönde etkiliyor. Hâlbuki maden işletmecileri mevzuat gereğince kamu kurum ve kuruluşlarından tüm izin veya ruhsatları almadan sahalara girememektedir. Sektörün izin veya ruhsat veren kamu kurum ve kuruluşlarından beklentisi, madenciliğe karşı olabilecek bu tepkilere gerekçelerini belirterek madencinin yanında durmasıdır.

Önümüzdeki dönemde algı konusunda yaşanan olumsuzlukları düzeltmek, ülkemizde madenciliğin siyaset üstü bir zeminde değerlendirilmesini sağlamak için halkla ilişkiler ile ilgili çalışmalara ve kamu otoriteleri nezdinde faaliyetlere yine aynı ağırlıkla devam etmemiz gerekiyor. Her sektörde olduğu üzere, üretimin temel girdisi olan hammadde olmazsa, üretim, istihdam ve ihracatın istenen düzeyde olmayacağını da çok iyi biliyoruz.

Tags: ihracat